અંધશ્રદ્ધા નહિ વિજ્ઞાન, જાણો 20 હિન્દુ પરંપરાઓ અને તેની પાછળના વૈજ્ઞાનિક કારણો…..

જો એમ કહેવામાં આવે કે ભારતની સંસ્કૃતિ અને સભ્યતા વિશ્વમાં સૌથી ધનિક અને સંસ્કારી છે તો ખોટું નહીં હોય. આનું ઉદાહરણ ભારતીય ગ્રંથો અને પુરાણોમાં જોવા મળે છે. આજે આપણે ગમે તેટલા આધુનિક હોઈએ, પરંતુ કેટલીક પરંપરાઓ અને રિવાજો છે જે આજે પણ અનુસરવામાં આવે છે. આવો, આજે આપણે 20 હિંદુ રિવાજો વિશે જાણીએ અને તેનું વૈજ્ઞાનિક મહત્વ પણ જણાવીએ.

હાથ જોડીને અભિવાદન કરો. જ્યારે આપણે ભારતીયો કોઈને મળીએ છીએ, ત્યારે શુભેચ્છાના સ્વરૂપ તરીકે, અમે તેને હાથ જોડીને અભિવાદન કરીએ છીએ. કોઈ પણ અજાણ્યા અને મહેમાનોનો પરિચય કરાવવાનું આ પહેલું પગલું છે. તેનું વૈજ્ઞાનિક મહત્વ પણ છે. જ્યારે બંને હાથ જોડીને નમસ્કાર કરવામાં આવે છે.

ત્યારે આંગળીઓની ટીપ્સ એકબીજા સાથે જોડાય છે. આ ટીપ્સ કાન, આંખો અને મગજના દબાણ બિંદુઓ છે. જ્યારે હાથ જોડીને નમસ્કાર કરવામાં આવે છે, ત્યારે દબાણના બિંદુઓ સક્રિય થાય છે જેથી તમે વ્યક્તિને લાંબા સમય સુધી યાદ રાખો.

સ્ત્રીઓ દ્વારા પગના અંગૂઠા ની બિછીયા પહેરવી. બિછીયા એ અંગૂઠાની વીંટી છે. પગની વીંટી પહેરતી સ્ત્રીઓનું વૈજ્ઞાનિક મહત્વ એ છે કે તે લોહીના પ્રવાહને નિયંત્રિત કરે છે. સિલ્વર ખીજવવું ધ્રુવીય ઉર્જાનું શોષણ કરીને શરીરને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે.

કપાળ પર તિલક લગાવવું. કપાળ પર તિલક લગાવવાનું પણ પોતાનું મહત્વ છે. તે શરીરને એકાગ્ર રાખવામાં મદદ કરે છે. આ સિવાય તિલક શરીરની ઉર્જાને નષ્ટ થવાથી બચાવે છે. આજે પણ જ્યારે પણ પૂજા કરવામાં આવે છે ત્યારે કપાળ પર તિલક અવશ્ય લગાવવામાં આવે છે.

નદીમાં સિક્કા ફેંકવા. ઘણીવાર લોકો નદીમાં સિક્કા ફેંકતા જોવા મળે છે. નદીમાં સિક્કા ફેંકવા એ સૌભાગ્ય માટે શુભ માનવામાં આવે છે. તેની પાછળ વૈજ્ઞાનિક મહત્વ પણ છે કારણ કે જ્યારે આપણે નદીમાં સિક્કો ફેંકીએ છીએ ત્યારે તાંબાના બનેલા હોવાને કારણે નદીના પાણીમાં તાંબુ ભળી જાય છે. જો નદીના પાણીનો પીવા માટે ઉપયોગ કરવામાં આવે તો તે શરીરમાં કોપરનું સંતુલન જાળવી રાખે છે.

મંદિરોમાં ઘંટ.દુનિયાના લગભગ દરેક મંદિરમાં ઘંટ છે. તે મંદિરના પ્રવેશદ્વાર પર સ્થાપિત થયેલ છે. મંદિરમાં જતી વખતે અને મંદિરની બહાર નીકળતી વખતે ભક્તો તેને વગાડે છે. ઘંટ વગાડવાનું વૈજ્ઞાનિક મહત્વ એ છે કે જ્યારે પણ તે વગાડવામાં આવે છે, તેનો પડઘો 7 સેકન્ડ સુધી ચાલે છે, આ ઇકો આપણા શરીરના સાત હીલિંગ કેન્દ્રોને સક્રિય કરે છે. જેના કારણે આપણા મનમાં આવતા તમામ નકારાત્મક વિચારો ખતમ થઈ જાય છે.

મસાલેદાર ખોરાક ખાધા પછી મીઠાઈ ખાવાની પરંપરા. ઘણીવાર લોકો ભોજન કર્યા પછી મીઠાઈ ખાવાનું પસંદ કરે છે. મસાલેદાર ખોરાક પાચન રસ અને એસિડને સક્રિય કરવામાં મદદ કરે છે, જે શરીરને ખોરાકને યોગ્ય રીતે પ્રક્રિયા કરવામાં મદદ કરે છે. આ પછી, મીઠાઈ ખાવાથી ઉત્પન્ન થતા કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ પચેલા ખોરાકને નીચે ખેંચે છે.

હાથ અને પગની મહેંદી. એવું જોવામાં આવ્યું છે કે છોકરો અને છોકરી લગ્ન પહેલા પગ અને હાથ પર મહેંદી લગાવે છે. કહેવાય છે કે મહેંદી લગાવવાથી સમસ્યાઓ ઓછી થાય છે. તેથી જ વર અને કન્યાને મહેંદી પહેરાવવામાં આવે છે.

જમીન પર બેસીને ખાવાની પ્રથા.ખોરાક ખાવાની શ્રેષ્ઠ રીત એ છે કે બેસીને ખાવું. તેની પાછળનું એક વૈજ્ઞાનિક કારણ એ છે કે જ્યારે બેસીને ખાવામાં આવે છે ત્યારે શરીર શાંત રહે છે અને ખોરાક પચાવવાની ક્ષમતા વધે છે. આ મગજને સિગ્નલ મોકલે છે કે ખોરાક પચવા માટે તૈયાર છે.

ઉત્તર તરફ માથું રાખીને સૂવું નહીં.હિંદુ ધર્મમાં ઉત્તર દિશા તરફ માથું રાખવું અશુભ માનવામાં આવે છે. તેની પાછળ વૈજ્ઞાનિક કારણ પણ આપવામાં આવ્યું છે. એવું કહેવાય છે કે જ્યારે આપણે માથું ઉત્તર તરફ રાખીને સૂઈએ છીએ, ત્યારે તે પૃથ્વીની જેમ શરીરમાં ચુંબકીય ક્ષેત્રને કારણે અસમપ્રમાણ બની જાય છે. જેના કારણે શરીરમાં બ્લડપ્રેશર, માથાનો દુખાવો, જ્ઞાનાત્મક સમસ્યાઓ જેવી સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડે છે.

કાન માં છેદ કરવો.ભારતમાં કાન વીંધવાની લાંબી પરંપરા છે. તેની પાછળનું વૈજ્ઞાનિક કારણ એ આપવામાં આવ્યું છે કે કાન વીંધવાથી બોલચાલની ભાષામાં સંયમ આવે છે. આમ કરવાથી મનમાં ગંદા વિચારો અને વિકારો આવતા નથી.

સૂર્ય નમસ્કાર કરો. જ્યારે પણ યોગની વાત આવે છે, ત્યારે સૌપ્રથમ મનમાં સૂર્ય નમસ્કાર આવે છે. તે લાંબા સમયથી યોગના રૂપમાં પ્રેક્ટિસ કરવામાં આવે છે. સૂર્ય નમસ્કાર કરવાથી આપણી આંખો સ્વસ્થ રહે છે. સૂર્ય નમસ્કાર પણ આપણા શરીરને ઉર્જાવાન રાખે છે.

પુરૂષો ના માથામાં ચોટલી રાખવી.મુંડન કર્યા પછી, માથાના પાછળના ભાગમાં પોનીટેલ મૂકવાનો રિવાજ છે. મહાન ચિકિત્સક અને આયુર્વેદના જાણકાર સુશ્રુતિ ઋષિએ આ વિશે કહ્યું હતું કે માથાના તમામ જ્ઞાનતંતુઓ એકમાં રહે છે, આ જોડાણને અધિપતિ મર્મ કહેવામાં આવે છે. આ બનાવેલું શિખર આ સ્થળનું રક્ષણ કરે છે.

ઉપવાસ. ભારતમાં તહેવારો અને અન્ય પ્રસંગોએ મહિલાઓ અને પુરુષો દ્વારા ઉપવાસ કરવાની ખૂબ જૂની પરંપરા છે. તેની પાછળનું વૈજ્ઞાનિક કારણ એ આપવામાં આવે છે કે માનવ શરીરમાં 80% પાણી હોવાને કારણે શરીરમાં ઉપવાસ કરતી વખતે સમજદારી જાળવી રાખવાની ક્ષમતા હોય છે. ઉપવાસ કરવાનું એક કારણ એ છે કે પાચનતંત્રને થોડો સમય આરામ આપવો જોઈએ.

નમી ને ચરણ પકડવા.ભારતીય પરંપરામાં, વડીલોને આદર દર્શાવવા અને આશીર્વાદ મેળવવા માટે નમવું અને પગને સ્પર્શ કરવો એ શ્રેષ્ઠ માર્ગ માનવામાં આવે છે. તેની પાછળનું વૈજ્ઞાનિક કારણ એ છે કે મગજથી પગ સુધી શરીરમાં ચેતાઓ હોય છે. જ્યારે કોઈના પગનો સ્પર્શ થાય છે ત્યારે શરીરની ઉર્જા એક સાથે ભળી જાય છે. તેનાથી શરીરમાં એનર્જી આવે છે.

પરિણીત મહિલાઓ માથે સિંદૂર લગાવવું. ભારતમાં હિન્દુ મહિલાઓ લગ્ન પછી કપાળની વચ્ચે સિંદૂર લગાવે છે. તે લગ્નની નિશાની છે. સિંદૂર હળદર-ચૂનો અને પારાના ધાતુના મિશ્રણથી બનેલું હોવાથી તેને લગાડવાથી બ્લડપ્રેશર નિયંત્રણમાં રહે છે. સિંદૂરમાં પારો હોવાને કારણે તે શરીરને તણાવ અને તણાવથી મુક્ત રાખવામાં મદદ કરે છે.

પીપળના વૃક્ષની પૂજા કરવી.જેમ કે આપણે બધા જાણીએ છીએ કે પીપળના ઝાડ પર ન તો ફળ આવે છે અને ન તો ફૂલ, તેમ છતાં હિંદુ ધર્મમાં તેને પવિત્ર માનવામાં આવે છે. લોકો પીપળના વૃક્ષની પણ પૂજા કરે છે. વૈજ્ઞાનિકોનું કહેવું છે કે પીપળ એકમાત્ર એવું વૃક્ષ છે જે 24 કલાક વાતાવરણમાં ઓક્સિજન છોડે છે. તેથી, એવી દંતકથા છે કે આ વૃક્ષના મહત્વને કારણે, તેને હિન્દુ ધર્મમાં એટલું પવિત્ર માનવામાં આવે છે, જેના કારણે લોકો તેની પૂજા કરે છે.

તુલસીના છોડની પૂજા. પીપળ સિવાય ભારતમાં તુલસીના છોડની પૂજા કરવાની ખૂબ જૂની પરંપરા છે. સ્ત્રીઓ દ્વારા તેની માતાની જેમ પૂજા કરવામાં આવે છે. વેલ, તુલસી એક પ્રકારની દવા છે. તે ઘણા રોગોને પણ મટાડે છે. કહેવાય છે કે જ્યાં તુલસીનું ઝાડ રહે છે ત્યાંની હવા શુદ્ધ રહે છે. તુલસીનું ઝાડ ઘરમાં રાખવાથી ઘરમાં મચ્છર અને જીવજંતુઓ આવતા નથી.

મૂર્તિ ની પૂજા.હિંદુ ધર્મમાં મૂર્તિની પૂજાને ખૂબ મહત્વ આપવામાં આવે છે. વૈજ્ઞાનિકોનું માનવું છે કે મૂર્તિની પૂજા કરવાથી પ્રાર્થનામાં એકાગ્રતા આવે છે. વ્યક્તિ મૂર્તિને વાસ્તવિક ગણીને ભગવાનની કલ્પના કરે છે. આનાથી તેનું મન એક અલગ બ્રહ્માંડ વિશે વિચારે છે. આનાથી વ્યક્તિની વિચારવાની અને અદ્રશ્ય શક્તિમાં વિશ્વાસ કરવાની ક્ષમતા વધે છે.

સ્ત્રીઓની બંગડીઓ પહેરવી. સામાન્ય રીતે ભારતીય મહિલાઓના હાથમાં બંગડીઓ અને બ્રેસલેટ જોવા મળે છે. આ પાછળના સંશોધકોનું માનવું છે કે કાંડા શરીરનો તે ભાગ છે જ્યાંથી વ્યક્તિની નાડી તપાસવામાં આવે છે. આ સિવાય જ્યારે શરીરની બહારની ત્વચામાંથી પસાર થતી વીજળીને બંગડીઓના કારણે રસ્તો નથી મળતો, ત્યારે તે શરીરમાં પાછી જાય છે, જેનાથી શરીરને ફાયદો થાય છે.

મંદિરમાં જવું.મંદિરનું વાતાવરણ મનોવૈજ્ઞાનિક અસર બનાવે છે જે ઇચ્છિત ઉદ્દેશ્ય પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં મદદ કરે છે. મંદિર એક એવી જગ્યા છે જ્યાં લોકો માને છે કે ભગવાન હાજર છે. આ જ કારણ છે કે ભગવાન તેમના ભક્તો માટે મંદિરોમાં દેખાય છે. મંદિરમાં જવાથી ઘંટ અને મંત્રોના અવાજથી શરીરમાં તરંગો ઉત્પન્ન થાય છે જે આપણી નર્વસ સિસ્ટમને અભિવ્યક્તિઓ સમજવા માટે મજબૂત બનાવે છે. મંદિરમાં જવાથી, આખો દિવસ આપણી આસપાસ સકારાત્મકતા રહે છે, જેથી આપણે આપણું કામ યોગ્ય રીતે કરી શકીએ.