ભારતનું આવું મંદિર, જેની સીડીને સ્પર્શ કરતા જ સંગીતની ધૂન સંભળાય છે.

એરાવતેશ્વર મંદિર દક્ષિણ ભારતના તમિલનાડુ રાજ્યના કુંભકોણમ નજીક દારાસુરમ ખાતે સ્થિત દ્રવિડ સ્થાપત્યનું હિન્દુ મંદિર છે. યુનેસ્કો દ્વારા આ મંદિરને વર્લ્ડ હેરિટેજ જાહેર કરવામાં આવ્યું છે. આ એક હિન્દુ મંદિર છે જે 12 મી સદીમાં દક્ષિણ ભારતના રાજરાજા ચોલા II દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું હતું. 12 મી સદીમાં રાજરાજ ચોલા II
એરાવતેશ્વર મંદિર દક્ષિણ ભારતના તમિલનાડુ રાજ્યના કુંભકોણમ નજીક દારાસુરમ ખાતે સ્થિત દ્રવિડ સ્થાપત્યનું હિન્દુ મંદિર છે. યુનેસ્કો દ્વારા આ મંદિરને વર્લ્ડ હેરિટેજ જાહેર કરવામાં આવ્યું છે. આ એક હિન્દુ મંદિર છે જે 12 મી સદીમાં દક્ષિણ ભારતના રાજરાજા ચોલા II દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું હતું.

12 મી સદીમાં રાજરાજા ચોલા II દ્વારા બાંધવામાં આવેલ, મંદિરને યુનેસ્કો વર્લ્ડ હેરિટેજ સાઈટ સાથે તંજાવુરનું બૃહદીશ્વર મંદિર અને ગંગાઈકોંડા ચોલાપુરમ ખાતે ગંગીકોંડાચોલીશ્વરમ મંદિર તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યું છે; આ મંદિરો મહાન જીવંત ચોલ મંદિરો તરીકે ઓળખાય છે.

પૌરાણિક કથા

એરવતેશ્વર મંદિર ભગવાન શિવને સમર્પિત છે. ભગવાન શિવને અહીં એરવતેશ્વર તરીકે ઓળખવામાં આવે છે કારણ કે આ મંદિરમાં ભગવાન શિવની પૂજા દેવતાઓના રાજા ઇન્દ્રના સફેદ હાથી એરાવતે કરી હતી.

કહેવાય છે કે મૃત્યુના રાજા યમે પણ અહીં શિવની પૂજા કરી હતી. પરંપરા અનુસાર યમ, ઋષિ ના શ્રાપને કારણે આખા શરીરના દાહથી પીડાતો હતો, તેને ભગવાન એરવતેશ્વર દ્વારા સાજો કરવામાં આવ્યો હતો. યમે પવિત્ર તળાવમાં સ્નાન કર્યું અને તેની બળતરાથી છુટકારો મેળવ્યો. ત્યારથી તે તળાવ યમથેરથમ તરીકે ઓળખાય છે.

મંદિર સ્થાપત્ય

આ મંદિર કલા અને સ્થાપત્યનો ભંડાર છે અને તેમાં ભવ્ય પથ્થરની કોતરણી છે. મંદિરની દરેક વસ્તુ એટલી સુંદર અને આકર્ષક છે કે તેને જોવા માટે સમયની સાથે સાથે સમજ પણ પડે છે. પથ્થરો પર કોતરણી ખૂબ જ અદભૂત છે. એવું માનવામાં આવે છે કે મંદિર મનોરંજન માટે બનાવવામાં આવ્યું હતું.

જો કે આ મંદિર બૃહદિશ્વર મંદિર અથવા ગંગેકોંડાચોલીશ્વરમ મંદિર કરતાં ઘણું નાનું છે, તે વિગતવાર રીતે વધુ ઉત્કૃષ્ટ છે. આનું કારણ એ છે કે મંદિર નિત્ય-વિનોદ, “સતત મનોરંજન” ને ધ્યાનમાં રાખીને બનાવવામાં આવ્યું હોવાનું કહેવાય છે.

મંદિરના સ્તંભો 80 ફૂટ ંચા છે. આગળના મંડપમનો દક્ષિણ ભાગ ઘોડાઓ દ્વારા ખેંચાયેલા મોટા પથ્થરના પૈડાવાળા વિશાળ રથના રૂપમાં છે. આંગણાની પૂર્વમાં કોતરવામાં આવેલી ઇમારતોનો સમૂહ છે. જેમાંથી એક બાલીપીત કહેવાય છે જેનો અર્થ બલિદાન સ્થળ છે. બાલીપીટની ખુરશી પર એક નાનું મંદિર છે જેમાં ગણેશની છબી છે.

ચોકીની દક્ષિણ બાજુએ ભવ્ય કોતરણીવાળી 3 સીડીઓનો સમૂહ છે. પગ પર પ્રહાર કરીને વિવિધ સંગીતના અવાજો ઉત્પન્ન થાય છે. આ એવી સીડી છે જેના પર પગના સહેજ ઠોકરથી સંગીતનો અવાજ બહાર આવે છે.

મંદિરના આંગણાના દક્ષિણ-પશ્ચિમ ખૂણામાં 4 મંદિરો સાથેનું મંડપ છે. જેમાંથી એકમાં યમની છબી છે. આ મંદિરની આસપાસ એક વિશાળ પથ્થર ખડક છે જેના પર સપ્તમાતા (સાત આકાશી દેવીઓ) ના આંકડા બનાવવામાં આવ્યા છે.