ઘરમાં કોઈના મૃત્યુ પછી ચૂલો કેમ નથી સળગાવવામાં આવતો? જાણો તેના પાછળનું આ મોટું કારણ…
હિંદુ ધર્મમાં સંસ્કારને ખૂબ મહત્વ આપવામાં આવ્યું છે. જો કે ઘણા વેદ અને પુરાણોમાં ઘણા સંસ્કારો કહેવામાં આવ્યા છે, પરંતુ મુખ્યત્વે 16 સંસ્કારો માનવામાં આવ્યા છે. જેમાંથી અંતિમ સંસ્કાર 16મીએ છે. બીજી તરફ વૈષ્ણવ સંપ્રદાયના મહાપુરાણ ગરુણ પુરાણમાં જન્મથી મૃત્યુ સુધીના કર્મો જણાવવામાં આવ્યા છે.
મૃત્યુ અને તેના પછીની અંતિમ ક્રિયાઓ અંગે દરેક ધર્મમાં કેટલાક નિયમો અને પરંપરાઓ છે. ગરુણ પુરાણમાં અંતિમ સંસ્કાર અને ત્યારબાદ મૃતકની આત્માની શાંતિ માટે કેટલાક નિયમો આપવામાં આવ્યા છે. જેનું પાલન કરવું જોઈએ. આમાંનો એક નિયમ છે ઘરમાં કોઈના મૃત્યુ પછી થોડો સમય ચૂલો ન સળગાવવાનો અને ખોરાક ન રાંધવાનો.
આ સિવાય મૃતકના પરિવારજનો અંતિમ સંસ્કારથી લઈને તેરમી અને તેના પછી પણ અનેક વિધિઓ કરે છે. હિંદુ ધર્મમાં 16 સંસ્કારોનો ઉલ્લેખ છે, ગર્ભ સંસ્કારથી લઈને મૃત્યુ પછી કરવામાં આવતા અંતિમ સંસ્કાર. ગરુડ પુરાણમાં અંતિમ સંસ્કાર અને મૃત્યુ પછી આત્માની યાત્રા વિશે પણ જણાવે છે. એટલા માટે ઘરમાં કોઈના મૃત્યુ પછી ગરુડ પુરાણ વાંચવામાં આવે છે.
ગરુડ પુરાણમાં કહેવાયું છે કે જ્યારે પરિવારમાં કોઈનું મૃત્યુ થાય છે ત્યારે તેના અંતિમ સંસ્કાર ન થાય ત્યાં સુધી ઘરમાં ચૂલો ન પ્રગટાવવો જોઈએ. અંતિમ સંસ્કાર પછી, જ્યારે આખો પરિવાર સ્નાન કરે છે, તે પછી જ ભોજન રાંધવું જોઈએ. ઘણા ઘરોમાં, 3 દિવસ પછી ઘર સાફ ન થાય ત્યાં સુધી ઘરમાં ખોરાક ન રાંધવાની પરંપરા છે. તેની પાછળ ધાર્મિક અને વૈજ્ઞાનિક બંને કારણો જવાબદાર છે. ગરુડ પુરાણ અનુસાર જ્યાં સુધી વ્યક્તિના અંતિમ સંસ્કાર કરવામાં ન આવે ત્યાં સુધી તે પોતાના પરિવાર અને દુનિયાના મોહમાં રહે છે.
આવી સ્થિતિમાં મૃતકને સન્માન આપવા માટે ઘરમાં ભોજન રાંધવું કે ખાવું જોઈએ નહીં.વૈજ્ઞાનિક દ્રષ્ટિકોણથી મૃતકના શરીરમાં અનેક પ્રકારના બેક્ટેરિયા વગેરે જન્મે છે. આવી સ્થિતિમાં, જ્યારે મૃતદેહને ઘરમાં રાખવામાં આવે છે, આ સમય દરમિયાન ઘરના લોકો દ્વારા રસોઇ કરવાને કારણે ચેપ ફેલાવાની સંભાવના વધારે છે. તેથી અંતિમ સંસ્કાર પછી સ્નાન કરીને સ્વચ્છ વસ્ત્રો પહેરીને ભોજન રાંધીને ખાવું જોઈએ.
ગરુડ પુરાણ અનુસાર, જ્યાં સુધી મૃત વ્યક્તિના અંતિમ સંસ્કાર કરવામાં ન આવે ત્યાં સુધી તેની આત્મા સાંસારિક આસક્તિમાંથી મુક્તિ મેળવી શકતી નથી અને મૃત્યુ પછી, ભૂત આસપાસ ભટકતું રહે છે. તે જ સમયે, સનાતન ધર્મ અનુસાર, મૃત વ્યક્તિના અંતિમ સંસ્કાર કરતી વખતે, તેના શબના હાથ-પગ બાંધવામાં આવે છે.
જેથી કરીને કોઈ ભૂત-પિશાચ તેના શરીરને કાબૂમાં ન રાખી શકે. હિંદુ ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, આ વાતનું પણ ધ્યાન રાખવું જોઈએ કે સૂર્યાસ્ત પછી મૃત વ્યક્તિનો અગ્નિસંસ્કાર ક્યારેય ન કરવો જોઈએ, નહીં તો તેને મૃત્યુ પછીના જીવનમાં ભોગ બનવું પડે છે.
