જો કોઈ ગુસ્સે થાય તો..તો રહો..ભારત રશિયા વિરુદ્ધ નહીં જાયઃ જાણો કેમ અમેરિકાના આ સ્ટેન્ડથી નારાજ છે.
રુસો-યુક્રેન યુદ્ધમાં યુક્રેનને ઉશ્કેરીને બહાર ઊભું તમાશો જોઈ રહેલું અમેરિકા આ યુદ્ધમાં ભારતના વલણથી નારાજ થઈ ગયું છે. પરંતુ ભારતે એ પણ સ્પષ્ટ કરી દીધું છે કે જો કોઈ નારાજ થશે કે મારામારી કરશે તો તે રશિયા વિરુદ્ધ નહીં જાય. આ એ જ અમેરિકા છે જેણે અફઘાનિસ્તાનને તાલિબાનના હાથમાંથી સરકી દીધું હતું અને તેને ભારતની પરવા નહોતી.
અમેરિકાના નેતૃત્વમાં પશ્ચિમી દેશો રશિયાને પાઠ ભણાવવા આતુર છે. સંયુક્ત રાષ્ટ્રમાં પણ તેની વિરુદ્ધ વાતાવરણ હોય તેવું લાગી રહ્યું છે. એક પછી એક નિંદાની દરખાસ્તો લાવવામાં આવી રહી છે. આવો જ એક ઠરાવ બુધવારે સંયુક્ત રાષ્ટ્ર મહાસભા (UNGA)માં પણ રશિયા વિરુદ્ધ લાવવામાં આવ્યો હતો. તેણે યુક્રેન પરના હુમલા માટે રશિયાની સખત નિંદા કરી. જો કે દર વખતની જેમ ભારતે તેમાં ભાગ લેવાનું ટાળ્યું હતું. તેમણે મતદાનમાં ભાગ લીધો ન હતો. આ સમગ્ર મામલે તેમણે તટસ્થ વલણ અપનાવ્યું છે.
તેઓ વાતચીત દ્વારા આ મુદ્દાનો ઉકેલ શોધવાના પક્ષમાં છે. ભારતના તટસ્થ વલણને કારણે તે પણ નિશાના હેઠળ આવવા લાગ્યો છે. અમેરિકાએ ભારતનું આ વલણ ગુમાવ્યું છે. જ્યારે વિશ્વના 141 દેશોએ એક થઈને રશિયા સામે અવાજ ઉઠાવ્યો છે ત્યારે ભારત કેમ અલગ છે. સરકારના તટસ્થ વલણનું કારણ શું?
જો કોઈ એવું વિચારે છે કે ભારત રશિયાની વિરુદ્ધ જશે અથવા આ મામલે તેનો સૂર પશ્ચિમી દેશો સાથે મેળ ખાશે તો તે તેની ભૂલ છે. યુક્રેન પર હુમલા બાદ દુનિયાની નજર સતત ભારતના સ્ટેન્ડ પર છે. જોકે, તેણે રશિયા સામે કોઈ પ્રતિક્રિયા આપી નથી. તેણે મધ્યમ માર્ગ અપનાવ્યો છે. તેઓ વાતચીત અને કૂટનીતિ દ્વારા વિવાદનો ઉકેલ શોધવાની વાત કરી રહ્યા છે.
રુસો-યુક્રેન યુદ્ધમાં યુક્રેનને ઉશ્કેરીને બહાર ઊભું તમાશો જોઈ રહેલું અમેરિકા આ યુદ્ધમાં ભારતના વલણથી નારાજ થઈ ગયું છે. પરંતુ ભારતે એ પણ સ્પષ્ટ કરી દીધું છે કે જો કોઈ નારાજ થશે કે મારામારી કરશે તો તે રશિયા વિરુદ્ધ નહીં જાય. આ એ જ અમેરિકા છે જેણે અફઘાનિસ્તાનને તાલિબાનના હાથમાંથી સરકી દીધું હતું અને તેને ભારતની પરવા નહોતી.
અમેરિકાના નેતૃત્વમાં પશ્ચિમી દેશો રશિયાને પાઠ ભણાવવા આતુર છે. સંયુક્ત રાષ્ટ્રમાં પણ તેની વિરુદ્ધ વાતાવરણ હોય તેવું લાગી રહ્યું છે. એક પછી એક નિંદાની દરખાસ્તો લાવવામાં આવી રહી છે. આવો જ એક ઠરાવ બુધવારે સંયુક્ત રાષ્ટ્ર મહાસભા (UNGA)માં પણ રશિયા વિરુદ્ધ લાવવામાં આવ્યો હતો. તેણે યુક્રેન પરના હુમલા માટે રશિયાની સખત નિંદા કરી. જો કે દર વખતની જેમ ભારતે તેમાં ભાગ લેવાનું ટાળ્યું હતું. તેમણે મતદાનમાં ભાગ લીધો ન હતો. આ સમગ્ર મામલે તેમણે તટસ્થ વલણ અપનાવ્યું છે.
તેઓ વાતચીત દ્વારા આ મુદ્દાનો ઉકેલ શોધવાના પક્ષમાં છે. ભારતના તટસ્થ વલણને કારણે તે પણ નિશાના હેઠળ આવવા લાગ્યો છે. અમેરિકાએ ભારતનું આ વલણ ગુમાવ્યું છે. જ્યારે વિશ્વના 141 દેશોએ એક થઈને રશિયા સામે અવાજ ઉઠાવ્યો છે ત્યારે ભારત કેમ અલગ છે. સરકારના તટસ્થ વલણનું કારણ શું?
જો કોઈ એવું વિચારે છે કે ભારત રશિયાની વિરુદ્ધ જશે અથવા આ મામલે તેનો સૂર પશ્ચિમી દેશો સાથે મેળ ખાશે તો તે તેની ભૂલ છે. યુક્રેન પર હુમલા બાદ દુનિયાની નજર સતત ભારતના સ્ટેન્ડ પર છે. જોકે, તેણે રશિયા સામે કોઈ પ્રતિક્રિયા આપી નથી. તેણે મધ્યમ માર્ગ અપનાવ્યો છે. તેઓ વાતચીત અને કૂટનીતિ દ્વારા વિવાદનો ઉકેલ શોધવાની વાત કરી રહ્યા છે.
પાકિસ્તાન અને ચીને જમ્મુ અને કાશ્મીરના ઘણા વિસ્તારોમાં ગેરકાયદેસર ગતિવિધિઓ ચાલુ રાખી છે. પરંતુ, પશ્ચિમે ક્યારેય ભારતને સમર્થન આપ્યું નથી. ન તો તેણે યુક્રેન માટે રશિયાની જે રીતે ટીકા કરી છે તેવી રીતે ચીનની નિંદા કરી નથી. લદ્દાખમાં જ્યારે ચીન અને ભારતના સૈનિકો વચ્ચે અથડામણ થઈ ત્યારે પણ પશ્ચિમી દેશોએ ચીનને નારાજ કરવાનું ટાળ્યું હતું. ભારતે સંતુલન સાધવા માટે રાજદ્વારી માર્ગ શોધવો પડ્યો.
રશિયાએ ઘણી વખત ટેકો આપ્યો
હવે રશિયા વિશે વાત કરીએ. તે 70 ના દાયકાથી અમારા શ્રેષ્ઠ મિત્ર છે. આ જ કારણ છે કે રશિયા સાથે ભારતના સંરક્ષણ સંબંધો ખૂબ જ ગાઢ છે. તે રશિયા પાસેથી લગભગ 70 ટકા શસ્ત્રો ખરીદે છે. એટલું જ નહીં, રશિયાએ હંમેશા સંયુક્ત રાષ્ટ્રમાં કાશ્મીર પર ભારતની સ્થિતિનું સમર્થન કર્યું છે. જવાબમાં ભારત પણ તેની સાથે રહ્યું છે. 1979-80માં જ્યારે રશિયાએ અફઘાનિસ્તાનમાં હુમલો કર્યો ત્યારે તત્કાલીન ઈન્દિરા ગાંધી સરકારે પોતાની સૈન્ય કાર્યવાહીનો બચાવ કર્યો હતો.
ભારતના સ્ટેન્ડનું જોખમ
તટસ્થ રહેવામાં જોખમો છે. આ વલણને કારણે વિશ્વ આજે ભારતને રશિયાની સાથે ઊભું જોઈ રહ્યું છે. પુટિને જે કર્યું છે તે સ્ટેમ્પિંગ છે. આમ, તે અરુણાચલ પ્રદેશમાં ચીનના આક્રમણને યોગ્ય ઠેરવે છે. સાથે જ પાકિસ્તાન કાશ્મીર ઘાટીમાં અલગતાવાદીઓને હવા પણ આપે છે. આ તેના કાર્યોને પણ યોગ્ય ઠેરવે છે.
