સંત સુરદાસે કેમ ભગવાન શ્રી કૃષ્ણ જોડે માગ્યું આંધળા હોવાનું વરદાન?.

આપણા દેશમાં ઘણા વિદ્વાનો જન્મ્યા છે જેમણે માત્ર ભારતનું જ નહીં પરંતુ જેમના વિચારો સાંભળ્યા અને વિદેશના લોકો પણ તેમના માર્ગ પર ચાલ્યા સૂરદાસજી ભારતના ભક્તિકાળના ખૂબ જ મહાન કવિ છે તેમણે તેમના સાહિત્યમાં ભગવાન શ્રી કૃષ્ણની પૂજા કરી હતી.

અને તેનું સાહિત્ય હિન્દી ભાષામાં લખાયું હતું આ ઉપરાંત તેમના દ્વારા લખાયેલા સાહિત્યના કારણે પણ તેમને હિન્દી સાહિત્યનો સૂર્ય માનવામાં આવે છે આ જ કારણથી લોકોમાં તેમના જીવન સાથે જોડાયેલા અનેક રસપ્રદ તથ્યો વિશે ઉત્સુકતા હોય છે.

એક સમાન પ્રશ્ન જે સામાન્ય રીતે પૂછવામાં આવે છે તે છે કે શા માટે સુરદાસે ભગવાન કૃષ્ણને અંધ હોવાનું વરદાન માંગ્યું જો તમારા મનમાં પણ આવો જ પ્રશ્ન હોય તો તમે આ પોસ્ટમાં આ પ્રશ્નનો જવાબ જાણો છો.

મહાન કવિ સંત સુરદાસ જીના જન્મ વિશે એવું માનવામાં આવે છે કે તેમનો જન્મ ઈ.સ. 1478માં થયો હતો માં થયું તેમનો જન્મ હરિયાણાના ફરીદાબાદ જિલ્લાના સિહી ગામમાં થયો હતો જો કે કેટલાક વિદ્વાનો આ મુદ્દા પર સહમત નથી.

તેમનું માનવું છે કે તેમનો જન્મ આગ્રા નજીક રુનકટામાં થયો હતો મુઘલ બાદશાહ અકબર પણ તેમના સાહિત્ય અને કવિતાઓના ચાહકોની યાદીમાં આવતા હતા આ કારણથી તેઓ સંત સુરદાસના આશ્રયદાતા પણ બન્યા તેમણે તેમનું સાહિત્ય બ્રજ ભાષામાં લખ્યું હતું.

એવું માનવામાં આવે છે કે સંત સુરદાસજી ભગવાન શ્રી કૃષ્ણની ભક્તિમાં ખૂબ જ ડૂબેલા હતા એકવાર તે કૂવામાં પડી ગયો જે બાદ ભગવાન શ્રી કૃષ્ણે પોતે તેમનો જીવ બચાવ્યો હતો તેનો જીવ બચાવવાની સાથે ભગવાને તેની આંખોની રોશની પણ પરત કરી દીધી જ્યારે સંત સુરદાસની આંખની રોશની પાછી આવી.

ત્યારે તેમણે સૌપ્રથમ તેમના દેવતા શ્રી કૃષ્ણ ભગવાનને જોયા આ પછી ભગવાન ખુશ થયા અને તેમને વરદાન માંગવા કહ્યું સંત સુરદાસજીને ભગવાન શ્રી કૃષ્ણ મળ્યા પછી બીજું શું જોઈતું હતું જેની તેઓ પૂજા કરતા હતા તેની પાસે પહેલેથી જ બધું હતું.

પણ ભગવાનના કહેવાથી તેણે ભગવાનને કહ્યું કે તું મને વરદાનમાં અંધ બનાવી દે છે મેં આ દુનિયામાં માત્ર તને જ જોયો છે અને તારા સિવાય બીજા કોઈને જોવા નથી માંગતો તેથી હે પ્રભુ મને અંધ બનાવો જો કે વિદ્વાનોમાં શંકા છે કે સંત સુરદાસ જી જન્મથી અંધ હતા.

કે નહીં પરંતુ હજુ પણ સમાજમાં કેટલીક પ્રચલિત માન્યતાઓ છે પરંતુ ગમે તે હોય કૃષ્ણ પ્રત્યેના અમર પ્રેમ અને ભક્તિનું વર્ણન સંત સુરદાસની રચનાઓમાં જોવા મળે છે આ રચનાઓમાં વાત્સલ્ય રસ શાંત રસ અને શ્રૃંગાર રસનો સમાવેશ થાય છે.

આ સાથે સંત સુરદાસજીના વિનોદનું વર્ણન પણ જોવા મળે છે વલ્લભ સંપ્રદાયમાં જેમાં સૂરદાસ સંકળાયેલા છે એવું માનવામાં આવે છે કે તેઓ તેમના ગુરુ શ્રી વલ્લભાચાર્ય કરતાં માત્ર દસ દિવસ નાના હતા ગૌઘાટ પર ગુરુ દીક્ષા પ્રાપ્ત કર્યા પછી સુરદાસે ભાગવત ના આધારે કૃષ્ણના વિનોદ ગાવાનું શરૂ કર્યું.

અગાઉ તેઓ વિનયના શ્લોકો કરુણાથી જ રચતા હતા તેમના પદોની સંખ્યાને સહસ્રાધિક કહેવામાં આવે છે જેનું સંગ્રહિત સ્વરૂપ સુરસાગર તરીકે ઓળખાય છે કહેવાય છે કે સૂરદાસજીનો જન્મ પણ દ્વાપર યુગમાં થયો હતો.

ત્યારે પણ તે આંધળો હતો અને તે ભગવાન શ્રીહરિની ભક્તિમાં ભજન ગાતો હતો એકવાર તેઓ ગાતા ગાતા ઋષિ ગર્ગના આશ્રમમાં પહોંચ્યા અને તેમણે પૂછ્યું કે હે મુનિવર મેં સાંભળ્યું છે કે મારા ભગવાન શ્રી કૃષ્ણ તરીકે અવતર્યા છે.

મારા અંતરાત્માની આંખો તેમને જોઈ રહી છે પ્રભુના ચરણોમાં મને મોક્ષ મળશે આ સાંભળીને ગર્ગ મુનિ આંખો બંધ કરીને ભવિષ્ય તરફ જુએ છે પછી તે આંખો ખોલે છે અને કહે છે કે હવે કવિરાજ નહીં આ સાંભળીને કવિરાજ નિરાશ થઈ જાય છે.

પછી આગળ ઋષિઓ કહે છે કે હવે કળિયુગમાં તારી જરૂર પડશે આ સાંભળીને અંધ ગાયક કહે છે કળિયુગમાં મુનિ કહે છે હા કળિયુગમાં તમારે તમારા ભક્તિ રસમાં કરોડો જીવોને ડૂબાડવાના છે જ્યારે કળિયુગમાં ભક્તિમાં ઘટાડો થાય છે.

ત્યારે તમે તમારા દિવ્ય દર્શનમાં ભગવાનના વિનોદના દર્શન કરવા લાગશો અને તમે તમારા અવાજથી તેનું વર્ણન કરશો તે સમયે પણ તમને ઓગણીસ શરીર મળશે તે જ જન્મમાં તમને મુક્તિ પણ મળશે આ સાંભળીને કવિરાજ પ્રસન્ન થાય છે.

અને ત્યાંથી વિદાય લઈ લે છે વલ્લભાચાર્યજીના પુત્ર શ્રી વિઠ્ઠલનાથજીએ સૂરદાસને આઠ કવિઓના સમૂહ અષ્ટછાપ માં સ્થાન આપ્યું હતું અને તેઓ તેમના શ્રેષ્ઠ કવિ સાબિત થયા હતા સૂરદાસ દ્વારા રચિત પાંચ ગ્રંથો માનવામાં આવે છે.

તેમાંથી સૂરસાગર સૌથી મહત્વપૂર્ણ અને શ્રેષ્ઠ છે એવું કહેવાય છે કે તેઓ અંધ જન્મ્યા હતા પરંતુ તેમની કવિતામાં પ્રકૃતિ અને દૃશ્યમાન વિશ્વની અન્ય વસ્તુઓનું એવું સૂક્ષ્મ અને અનુભવાત્મક નિરૂપણ જોવા મળે છે કે તેઓ તેમના જન્મને માનતા નથી.

પુષ્ટિમાર્ગની પૂજા અને સેવાની પ્રણાલીને અનુસરીને સુરદાસે તેમના જીવનભર પદની રચના કરી નરસી મીરાં વિદ્યાપતિ ચંડીદાસ વગેરે ભારતીય સાહિત્યના અનેક કવિઓએ છંદોની રચના કરી.

પરંતુ ગીતમાં સૂરદાસનું સ્થાન સર્વોચ્ચ કહી શકાય સૂરની કાવ્યાત્મક પ્રતિભાએ તત્કાલિન શાસક અકબરને પણ આકર્ષિત કર્યું હતું અને તે તેમની સાથે વિનંતી સાથે મળ્યા હતા જેનો પ્રાચીન સાહિત્યમાં ઉલ્લેખ છે એ જ રીતે સૂરદાસની સભાનું વર્ણન પણ તુલસીદાસ પાસેથી મળે છે જે સંપૂર્ણપણે શક્ય છે.