શંખના શેલિંગથી કેમ દૂર રહેવું?
જ્યારે કોરોનાની બીજી તરંગે અચાનક આપણા દેશમાં પછાડ્યો. તે પછીથી ડાબેરી પક્ષ સક્રિય થઈ ગયો અને પૂછવા લાગ્યો કે વડા પ્રધાન! શું આ વખતે પણ શંખ અને ડાયસ કોરોનાને બાળી નાખશે? સ્વસ્થ લોકશાહીમાં પ્રશ્નો ઉભા કરવો મહત્વપૂર્ણ છે, પરંતુ વિષયની પસંદગી યોગ્ય હોવી આવશ્યક છે. શંખ શેલ અને લેમ્પ સળગાવવું એ ભારતીય સંસ્કૃતિનો અખૂટ ભાગ રહ્યો છે. તો પછી કેમ તેને સવાલ કરો? શું પ્રશ્ન ariseભો થવો જોઈએ, સરકારની નીતિઓ, તેની સંસ્કૃતિને ખરાબ કહેવાની દોષારોપણની ટેવ દેશ માટે યોગ્ય નથી. આ સ્થિતિમાં, ચાલો આપણે જાણીએ કે ભારતીય સંસ્કૃતિમાં શંખનું યોગદાન શું છે અને શંખ શેલ રાખવાનું કેમ મહત્વનું છે.
ભારતીય સંસ્કૃતિમાં શંખનું મહત્વનું સ્થાન છે. સમુદ્ર મંથનમાંથી પ્રાપ્ત થયેલ 14 રત્નોમાં શંખ શેલ પણ એક માનવામાં આવે છે. અથર્વવેદ મુજબ શંખ શેલ દ્વારા રાક્ષસોનો નાશ થાય છે. ભાગવત પુરાણમાં પણ શંખનો ઉલ્લેખ છે. શંખ માં ઓમ અવાજ પડઘો પાડે છે. ઓમ વેદ બન્યા અને વેદોએ જ્ન ફેલાવ્યું. પુરાણો અને શાસ્ત્રોમાં શંખ ધ્વનિને કલ્યાણ કહેવામાં આવ્યું છે. તેનો અવાજ વિજયનો માર્ગ મોકળો કરે છે. શંખ માત્ર ધાર્મિક દૃષ્ટિકોણથી જ નહીં, પણ વૈજ્નિક પણ મહત્વપૂર્ણ છે.
વૈજ્નિકો માને છે કે સૂર્યની હાનિકારક કિરણો તેની અસરથી અવરોધાય છે, તેથી સવાર અને સાંજના સમય દરમિયાન શંખ શેલ અવાજ કરવાનો કાયદો યોગ્ય માનવામાં આવે છે. જાણીતા વૈજ્ .ાનિક ડો.જગદીશચંદ્ર બાસુના કહેવા પ્રમાણે, જ્યાં સુધી તેનો અવાજ જાય છે ત્યાં સુધી ફેલાતા રોગોના જંતુઓનો નાશ થાય છે. આ વાતાવરણને શુદ્ધ કરે છે. શાસ્ત્રોમાં, તે એક મહાન દવા માનવામાં આવે છે. શંખ કુદરતી કેલ્શિયમ, સલ્ફર વગેરેથી સમૃદ્ધ છે. તેમાં હાજર પાણી સારી રીતે વ્યાખ્યાયિત અને સૂક્ષ્મજંતુથી મુક્ત બને છે. આ કારણોસર, શંખના શેલમાં રાખેલું પાણી લેવાથી હાડકાં મજબૂત થાય છે અને દાંતને સ્વસ્થ રાખવામાં પણ ફાયદાકારક છે. શંખનાદ પૂજા, યજ્ અને અન્ય વિશિષ્ટ પ્રસંગો પરની અમારી પરંપરામાં હતા કારણ કે શંખમાંથી નીકળતી ધ્વનિ તરંગો હાનિકારક વાયરસનો નાશ કરવાની ક્ષમતા ધરાવે છે.
1928 માં, બર્લિન યુનિવર્સિટીના વૈજ્નિકોએ શંખના અવાજ પર સંશોધન કર્યું અને તે સાબિત થયું. હકીકતમાં, શંખનાદની પાછળની મુખ્ય લાગણી એ હતી કે આ દ્વારા શરીર સ્વસ્થ બને છે. શંખને ઘરમાં રાખીને ખેલવાથી પણ વાસ્તુ દોષ દૂર થાય છે. તે ભારતીય સંસ્કૃતિનો એક અનોખો વારસો છે. શ્રી કૃષ્ણ પાસે પંચજન્ય હતું, અર્જુન પાસે દેવદત્ત હતા, યુધિષ્ઠિર પાસે અનંત વિજય હતા અને નકુલા પાસે સુગોષ હતો, સહદેવ પાસે એક હાથ તથા નખનો શંખ હતો. બધા શંખ શેલનું મહત્વ અને શક્તિ વિવિધ છે. મહાભારત અને પુરાણોમાં શંખ શેલની શક્તિ અને અજાયબીઓનું વર્ણન છે. શંખ વિજય, સમૃદ્ધિ, સુખ, શાંતિ, ખ્યાતિ અને ખ્યાતિ અને લક્ષ્મીનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે. તેમ છતાં ત્યાં શંખના ઘણા પ્રકારો કુદરતી છે, ત્યાં ત્રણ મોટા પ્રકારો છે. એક દક્ષિણ તરફનો શંખ છે, બીજો ડાબી શંખ છે અને ત્રીજો મધ્યવર્તી શંખ છે.
તે જ સમયે, શંખ સાથે સંબંધિત એક વાર્તા ફ્રાન્સના પ્રાકૃતિક ઇતિહાસ મ્યુઝિયમની છે. જ્યાં આશરે 18 હજાર વર્ષ જૂનો શંખ છે. તે આવા શંખ નથી. આ શંખ 1931 માં સંગ્રહાલયમાં રાખવામાં આવ્યો હતો, પરંતુ તે ક્યારેય રમ્યો ન હતો. તે પછી જ્યારે સંશોધનકારે થોડા સમય પહેલા તેને ઉડાવી દીધો ત્યારે લોકો તેનો અવાજ સાંભળીને આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા. આ સિવાય તેઓ 18 હજાર વર્ષ પહેલાંની સંસ્કૃતિ વિશે પણ વાત કરી રહ્યા છે. 1931 માં, શંખ પાયરનીસ પર્વતની મર્સૌલાસ ગુફામાં મળી આવ્યો. સંશોધકોએ તેને સંગ્રહાલયમાં અભ્યાસ માટે રાખ્યું હતું, પરંતુ ત્યારબાદ કોઈએ તે ભજવ્યું ન હતું. કોઈને ખબર ન હતી કે આ શંખનો અવાજ શું છે, પરંતુ જ્યારે વ્યવસાયિક હોર્ન પ્લેયરો તેને ભજવે ત્યારે તેમાંથી ત્રણ નોંધો બહાર આવી. પ્રથમ સી, બીજો સી શાર્પ અને ત્રીજો ડી. જેના પર હજી સંશોધન ચાલુ છે.
આવી સ્થિતિમાં, વિચાર કર્યા અને સમજ્યા વિના, ભારતીય સંસ્કૃતિ પર પ્રશ્નો ઉભા કરીને બાજવા જોઈએ. જરા વિચારો કે શું કોઈ ચીનમાં રહી શકે છે અને ત્યાંની સંસ્કૃતિ પર સવાલ ઉભો કરી શકે છે. આપણા દેશમાં દેવી-દેવતાઓની પણ પૂછપરછ કરવામાં આવે છે, જે એકદમ ખોટી છે. જો વડા પ્રધાન નકારાત્મક વાતાવરણને દૂર કરવા માટે શંખના શેલ અને ડાયસ સળગાવવાની વાત કરી રહ્યા હતા, તો તેમાં ખોટું શું છે? આ વ્યક્તિ આજે કોરોના પેન્ડેમિક કરતા ઇન્ફોડેમિકનો શિકાર છે. આવી સ્થિતિમાં સકારાત્મક વાતાવરણ માટે કંઈક હોવું જ જોઇએ. આવી સ્થિતિમાં લોકોએ વિરોધ કરવો જોઇએ, પાર્ટીની નીતિઓનો વિરોધ કરવો જોઇએ, પરંતુ ભારતીય સંસ્કૃતિ અને પરંપરાને બદનામ ન કરવી જોઈએ, તે પણ માત્ર રાજકારણ માટે જ.
