ભગવાન સૂર્ય મંદિર ત્રેતા યુગમાં બનાવવામાં આવ્યું હતું, ભગવાન અહીં 3 સ્વરૂપોમાં બિરાજમાન છે.

સૂર્ય ભગવાન પાંચ દેવતાઓમાંના એક છે અને તે ગ્રહોનો રાજા માનવામાં આવે છે. જ્યોતિષ શાસ્ત્ર અનુસાર, સૂર્ય ઉપચારનો દેવ છે. સૂર્ય ભગવાનની પૂજા કરવાથી મનુષ્યને રોગોથી મુક્તિ મળે છે અને આદર વધે છે. એટલું જ નહીં, સૂર્ય ભગવાનને પિતા-પુત્ર અને સફળતા પરિબળ માનવામાં આવે છે. તેમની ઉપાસના અત્યંત ફાયદાકારક સાબિત થાય છે.

ઓરંગાબાદ જિલ્લામાં આવેલું ‘દેવ સૂર્ય મંદિર’ દેશભરમાં પ્રખ્યાત છે. આ મંદિરમાં આવીને પૂજા-અર્ચના કરીને સૂર્ય ભગવાન દરેક મનોકામના પૂર્ણ કરે છે. આ મંદિરમાં પૂજા કરવાથી દુ: ખ દૂર થાય છે. દંતકથા અનુસાર આ મંદિર ભગવાન વિશ્વકર્મા દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું છે. ત્રેતા યુગમાં સૂર્ય મંદિર બનાવવામાં આવ્યું હતું અને આ મંદિર લગભગ 100 ફૂટ ઊંચું છે. મંદિરમાં ભગવાન સૂર્ય ત્રણ સ્વરૂપોમાં વિરામિત છે. જે બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશ છે. એવું માનવામાં આવે છે કે ભગવાન સૂર્ય અહીં વધતા સમયગાળામાં બ્રહ્મા, મધ્યરાત્રિમાં વિષ્ણુ અને સાંજે મહેશ તરીકે દેખાય છે. ભક્તો જેઓ અહીં મનની સાથે ભગવાન સૂર્યની પૂજા કરે છે તેઓ સૂર્ય ભગવાનના આશીર્વાદ બની જાય છે.

આ મંદિર ત્રેતાયુગમાં કિંગ એલ દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું હતું. દંતકથા અનુસાર, કિંગ એલ. આ રોગથી મુક્તિ મેળવ્યા પછી, તેમણે સૂર્ય ભગવાનનું આ મંદિર બનાવ્યું. એવું કહેવામાં આવે છે કે રાજા એકવાર જંગલમાં શિકાર કરવા ગયો હતો. ત્યાં શિકાર કરતી વખતે રાજાને તરસ લાગી. આવી સ્થિતિમાં રાજાએ જંગલમાં સ્થિત તળાવનું પાણી લીધું. તેમણે જ્યાં પણ પાણીનો સ્પર્શ કર્યો ત્યાં રાજાના રક્તપિત્તને સ્પર્શ કર્યો. આ જોઈને રાજા તળાવમાં કૂદી પડ્યો. જેના કારણે તેના શરીરનો રક્તપિત્ત મટી ગયો હતો.

એક દિવસ રાજાએ સ્વપ્ન જોયું કે જે તળાવમાં તેણે સ્નાન કર્યું છે. તે તળાવમાં ભગવાન સૂર્યની ત્રિમુખી મૂર્તિ છે. આ સ્વપ્ન આવ્યા પછી, રાજાએ તળાવ ખોદ્યું, અને તેની અંદર તેને બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશના રૂપમાં ત્રણ મૂર્તિઓ મળી. આ મૂર્તિઓ માટે, રાજાએ મંદિર બનાવ્યું અને ત્યાં મૂર્તિઓ સ્થાપિત કરી. આ મંદિરના આંગણામાં ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતીની મૂર્તિ પણ છે.

પશ્ચિમ બાજુથી મુખ્ય દરવાજો

દેવ સૂર્ય મંદિરનો મુખ્ય દરવાજો પશ્ચિમ તરફની તરફ છે. કહેવાય છે કે ઓરંગઝેબે આ મંદિરને પણ તોડવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો. જ્યારે ઓરંગઝેબ આ મંદિર પાસે પહોંચ્યો, ત્યારે તેણે તેને તોડવાનું શરૂ કર્યું. પરંતુ પુજારીઓએ ઓરંગઝેબને આ મંદિરનું મહત્વ જણાવ્યું હતું. જે પછી ઓરંગઝેબે પુજારીઓને એક દિવસનો સમય આપ્યો અને કહ્યું કે જો દેવ સૂર્ય મંદિરમાં કોઈ સત્ય છે. તેથી તેનો દરવાજો પૂર્વથી પશ્ચિમમાં રાતોરાત જવો જોઈએ. જો આવું થાય, તો અમે મંદિર છોડીશું. બીજા દિવસે જ્યારે ઓરંગઝેબ આ મંદિરને તોડવા માટે આવ્યો ત્યારે મંદિરનો દરવાજો પશ્ચિમ તરફ વળ્યો. જેના કારણે ઓરંગઝેબ આ મંદિરને તોડી શક્યો નહીં અને અહીંથી પાછો ફર્યો. ત્યારથી, આ મંદિરનો મુખ્ય દરવાજો પશ્ચિમ તરફ વળ્યો. આ એકમાત્ર એવું મંદિર છે જે પૂર્વ તરફ નથી.

મેળો યોજાય છે

આ મંદિરમાં દર વર્ષે ઘણા મેળાઓનું પણ આયોજન કરવામાં આવે છે. આ મેળાઓનું ભવ્ય આયોજન કરવામાં આવે છે અને લાખો શ્રદ્ધાળુઓ અહીં આવે છે અને કાર્તિક અને ચૈથ છઠમાં પૂજા-અર્ચના કરે છે. આટલું જ નહીં, છઠ મહાપર્વ દરમિયાન દેવ સૂર્ય મંદિરમાં લાખો લોકો બિહાર અને ઝારખંડથી આવે છે. માનવામાં આવે છે કે ઇચ્છા પૂર્ણ થયા પછી લોકો છઠ પર આવે છે અને અહીં સૂર્ય ભગવાનને જળ ચડાવે છે.

કેવી રીતે પહોંચવું

આ મંદિર મહારાષ્ટ્રના ઓરંગાબાદ જિલ્લામાં સ્થિત છે. ઓરંગાબાદ સરળતાથી ટ્રેનમાં પહોંચી શકાય છે. રંગાબાદથી દેવ દેવ સૂર્ય મંદિર સુધી બસ અને ટેક્સી સરળતાથી મળશે. અહીં ધર્મશાળાઓ પણ છે, જ્યાં વ્યક્તિ પણ રહી શકે છે.