ચાણક્ય નીતિ: આ કારણોથી માણસો અને ઘોડાઓ, વૃદ્ધ થાય છે, તમારે પણ જાણવું જોઈએ
આચાર્ય ચાણક્ય લોકપ્રિય શિક્ષક, તત્વજ્ની, અર્થશાસ્ત્ર, ન્યાયશાસ્ત્રી અને શાહી સલાહકાર હતા. ચાણક્યએ ‘ચાણક્ય નીતિ’ પુસ્તકમાં તેમના જીવનના કેટલાક અનુભવો આપ્યા છે. ચાણક્ય નીતિમાં આવી કેટલીક બાબતોનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે, જેનો અમલ કરીને વ્યક્તિએ સફળ થવું જોઈએ.
ચાણક્યએ પણ તેમના પુસ્તકમાં વૃદ્ધાવસ્થા વિશે કેટલીક વાતો જણાવી છે. ચાણક્ય એક શ્લોક દ્વારા વૃદ્ધાવસ્થાનું વર્ણન કરે છે. ચાણક્યએ આ શ્લોકમાં કહ્યું છે કે કેમ મનુષ્ય અને ઘોડા ઝડપથી વૃદ્ધ થાય છે.
શ્લોક
અધ્વા જરા મનુષ્યનામ્ વજિનમ્ બંધન જરા
અમૈતુનમ્ જા સ્ત્રીન્ત્રં વાસ્ત્રમનાત્મ જરા ..
ચાણક્યના જણાવ્યા અનુસાર, વ્યક્તિ જે ત્રણ કાર્યો કરે છે તે ખૂબ જ ઝડપથી વૃદ્ધાવસ્થામાં આવે છે – તે પુરુષો માટે વધુ ચાલવું, ઘોડા બાંધવામાં અને કપડા માટે સૂર્ય છે. ચાણક્યએ કહ્યું છે કે કોઈપણ કાર્ય મધ્યસ્થ રીતે થવું જોઈએ. માન-સન્માનથી કામ કરવાને કારણે મનુષ્યને હંમેશાં મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડે છે.
ચાણક્ય મુજબ વ્યક્તિએ જેટલું ચાલી શકે તેટલું ચાલવું જોઈએ, જો કોઈ વ્યક્તિ જરૂરી કરતા વધારે ચાલે તો તે થાકી જાય છે અને તે વૃદ્ધ થવાનું લાગે છે. એટલે કે, વધારે ચાલવાને કારણે વ્યક્તિ શ્વાસ લેવાનું શરૂ કરે છે અને તેને વૃદ્ધાવસ્થા લાગે છે.
તે જ સમયે, ચાણક્ય મુજબ, ઘોડો જૂનો અને બંધાયેલો છે. એટલે કે, જે વ્યક્તિ ઘોડાને બાંધી રાખે છે અને તે કોઈ કામ લેતો નથી, આવી સ્થિતિમાં, ઘોડો જૂનો બંધાય છે. ચાણક્યના જણાવ્યા મુજબ, વ્યક્તિએ સમય-સમય પર ઘોડાની સાથે કામ કરતા રહેવું જોઈએ.
ઉદાહરણ તરીકે, જો તમે લાંબા સમય સુધી તડકામાં કપડાં સૂકવી લો, તો તે કપડા બગાડે છે અને ચાણક્ય મુજબ, આમ કરવાથી પણ વ્યક્તિ વૃદ્ધ થવાનું શરૂ કરે છે.
આ કહેવતનો એક શ્લોક સંપૂર્ણ રીતે બંધ બેસે છે અને તે છે – ઘોડો કેમ મક્કમ છે? સડેલું પાણી કેમ? બ્રેડ કેમ બાળી? ફેરવ્યું નહીં