પૂજા કરતી વખતે શા માટે કરો કલશની પૂજા, જાણો કલશ પૂજાનું મહત્વ અને મા લક્ષ્મી સાથેનું જોડાણ
હિન્દુ ધર્મમાં તમામ દેવી-દેવતાઓની પૂજા કરવામાં આવે છે. આ દરમિયાન તમે જોયું જ હશે કે કલશ પૂજા પણ કરવામાં આવે છે. પૂજાથી લઈને પૂજા સુધી દરેક શુભ કાર્યમાં કલશની પૂજાનું વિશેષ મહત્વ છે. સનાતન ધર્મમાંથી કલશ પૂજાને હંમેશા વિશેષ સ્થાન આપવામાં આવ્યું છે. વાસ્તવમાં પાણી વિના માનવ જીવનમાં કશું જ શક્ય નથી. તેથી જ ભારતની સંસ્કૃતિમાં દરેક શુભ કાર્ય પહેલા જળની પૂજા કરવી પડે છે.
કલશની પૂજા કરતી વખતે પણ આ સંદેશ આપવામાં આવે છે કે, જળ દેવતા વિના દરેકનું જીવન અધૂરું છે, તેમાં તમામ દેવતાઓનો વાસ છે.આપણે જીવનમાં ક્યારેય જળ શક્તિની અવગણના ન કરવી જોઈએ. પાણીમાં એવા ઘણા ગુણો છે કે જ્યારે તે તેના સંપર્કમાં આવે છે ત્યારે બધું ધોવાઇ જાય છે. પાણીનો સંગ એટલે દુર્ગુણોને શુદ્ધ અને નિર્મળ બનાવવા.
કલશ પૂજા પાછળ છે મોટું કારણ , કલશ પૂજા પાછળ છે મોટું રહસ્ય. કલશને પાણીના પ્રતીક તરીકે પૂજવામાં આવે છે. તેમાં દેવતાઓનો વાસ છે. સનાતન ધર્મના સાંસ્કૃતિક સંસ્કારોમાં માંગલિક અથવા અન્ય કોઈ કાર્યની શરૂઆતમાં કલશની પૂજા ફરજિયાત છે. આ સાથે કલશને સુખ-સમૃદ્ધિ, સંપત્તિ અને સૌભાગ્યનું પ્રતિક માનવામાં આવે છે.
તેની ધાર્મિક માન્યતા એવી છે કે
ધાર્મિક ગ્રંથોમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ભગવાન વિષ્ણુની કમળની નાભિમાંથી સૃષ્ટિની ઉત્પત્તિ થઈ છે અને બ્રહ્માજીની ઉત્પત્તિ કમળમાંથી થઈ છે. આવી સ્થિતિમાં, કલરમાં રાખવામાં આવેલ પાણીને તે જળ સ્ત્રોતનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે જેમાંથી આ બ્રહ્માંડની રચના કરવામાં આવી છે.
કલશ વિશે એક અલગ માન્યતા એ પણ છે કે સમુદ્ર મંથન દરમિયાન અમૃતથી ભરેલો કલશ દેવો અને અસુરોની સામે દેખાયો હતો. આવી સ્થિતિમાં, આ કલશ આ શાશ્વત જીવનનું પ્રતીક છે. આ કારણે પણ પૂજામાં કલશનું વિશેષ મહત્વ છે. તેની સાથે જ દેવી લક્ષ્મીના હાથમાં ધનથી ભરેલો કલશ છે, જે ધન અને સમૃદ્ધિનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે. આ જ કારણથી રોજિંદા જીવનમાં પણ દેવી લક્ષ્મીને પ્રસન્ન કરવા માટે જ પૂજાના ઘરમાં પાણીથી ભરેલો કલશ રાખવામાં આવે છે.
તેનું વૈજ્ઞાનિક મહત્વ
છે.કલશ પૂજાનું માત્ર સાંસ્કૃતિક જ નહીં પરંતુ વૈજ્ઞાનિક મહત્વ પણ છે. આ મુજબ માંગલિક અને ધાર્મિક કાર્યોમાં કલશની પૂજા સમયે કલશમાં પાણી ભરવામાં આવે છે. પરંતુ મૃત્યુ એ જીવનનું છેલ્લું મહાન સત્ય છે જેને ટાળી શકાતું નથી. અંતિમ સંસ્કાર સમયે પણ કલશનું પોતાનું મહત્વ હોય છે.
વાસ્તવમાં આખી જીંદગી આ ઘડામાં પાણી ભરીને પૂજા થતી રહી છે કારણ કે પાણી એ જીવનશક્તિ છે, પરંતુ હવે છેલ્લી ઘડીએ આ ઘડામાં અગ્નિ રાખીને આ દેહને ભસ્મીભૂત કરીને સામૂહિક ઉર્જા મોકલવામાં આવે છે. આના પરથી સ્પષ્ટ થાય છે કે જીવનની શરૂઆતથી જીવનના અંત સુધી પાણીનું કેટલું મહત્વ છે.
