સાડા ચાર હજાર વર્ષ જૂનું મહાદેવનું મંદિર જેના પરથી ઈન્દોર નામ પડ્યું.

દેશના ઘણા સ્થળોના નામ કોઈ ચોક્કસ કારણોસર ત્યાં રાખવામાં આવ્યા હતા, આવી સ્થિતિમાં, જ્યાં ગ્વાલિયરનું નામ ગાલવ ઋષિના નામ પર રાખવામાં આવ્યું હતું, જ્યારે કાશીનું નામ કાશી વિશ્વનાથ મંદિરના નામ પર રાખવામાં આવ્યું હતું. આવી સ્થિતિમાં, થોડા દિવસ પહેલા જ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ કાશી વિશ્વનાથ કોરિડોર દેશના નામને સમર્પિત કર્યું હતું. તે જ સમયે, કાશી વિશ્વનાથ મંદિર સાથે મધ્ય પ્રદેશની આર્થિક રાજધાની ઈન્દોરના રાજ પરિવારના ખાસ સંબંધો પણ સામે આવ્યા.

આવી સ્થિતિમાં આજે અમે તમને મધ્યપ્રદેશની આર્થિક રાજધાની ઈન્દોરના નામકરણ સાથે જોડાયેલી એક ખાસિયત વિશે જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ. વાસ્તવમાં માતા અહિલ્યા (ઇંદોર) શહેરમાં ઘણા પ્રાચીન મંદિરો છે. આવી સ્થિતિમાં આ તમામ મંદિરોની પણ પોતાની અલગ અલગ વાર્તા છે.

તે જ સમયે, અહીંના સૌથી જૂના શિવ મંદિરોમાંનું એક ઈન્દ્રેશ્વર મહાદેવનું મંદિર છે. આ મંદિર મધ્ય પ્રદેશમાં પંઢરીનાથ પોલીસ સ્ટેશનની પાછળ આવેલું છે. એવું કહેવાય છે કે આ મંદિર લગભગ સાડા ચાર હજાર વર્ષ જૂનું છે અને આ મંદિરના નામ પરથી શહેરનું નામ ઈન્દોર રાખવામાં આવ્યું હતું, જે પછીથી ઈન્દોર થઈ ગયું.

આ અંગે ઈતિહાસકાર સુનીલ માટકર જણાવે છે કે જ્યારે પણ શહેરના રહેવાસીઓને ઓછા વરસાદને કારણે પાણીની કટોકટીનો સામનો કરવો પડે છે ત્યારે લોકો અહીં આવીને ભગવાન શિવનો જલાભિષેક કરે છે. મંદિરના મુખ્ય પૂજારી મહેન્દ્રપુરી ગોસ્વામીના જણાવ્યા અનુસાર આ પ્રાચીન મંદિરનો ઉલ્લેખ ઘણા પ્રાચીન ગ્રંથોમાં પણ જોવા મળે છે.

જ્યારે ભગવાન ઈન્દ્રને સફેદ ડાઘનો રોગ થયો હતો ત્યારે તેમણે અહીં તપસ્યા કરી હતી. સ્વામી ઈન્દ્રપુરી દ્વારા મંદિરમાં મહાદેવની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી. તેણે શિવલિંગને કાન્હ નદીમાંથી હટાવીને બદલ્યું. બાદમાં તુકોજીરાવે મંદિરનો જીર્ણોદ્ધાર કરાવ્યો. રાજ્યમાં કોઈ મુશ્કેલી આવે તો તેઓ ઈન્દ્રેશ્વર મહાદેવના આશ્રયમાં પણ આવતા હતા.

ડૂબી ગયેલું
ઈન્દ્રેશ્વર મહાદેવ એ ઈન્દોર શહેરનું સૌથી જૂનું મંદિર છે, જેનું નિર્માણ લગભગ ચાર હજાર વર્ષ પહેલાં પંઢરીનાથમાં થયું હતું. ઈતિહાસકાર મતકરના જણાવ્યા અનુસાર, જૂના લોકો કહે છે કે ભગવાનને સ્પર્શ કરતી વખતે જે પાણી નીકળે છે તેનું સેવન કરવાથી અનેક રોગો દૂર થાય છે.

બીજી તરફ, વરસાદ માટે અભિષેક કર્યા પછી, ભગવાન ડૂબી જાય છે, તેથી મંદિરનું નામ ઇન્દ્રેશ્વર છે. ઈન્દોરનું નામ પણ આ મંદિરના નામ પરથી પડ્યું હતું. આ ઈન્દ્રેશ્વર મહાદેવ મંદિરનો ઉલ્લેખ શિવ મહાપુરાણમાં પણ છે.